Jak odróżnić marmur od wapienia – czyli o kamieniach naturalnych

Kamień we wnętrzach mieszkalnych przechodzi swoje odrodzenie, przede wszystkim za sprawą świetnych imitacji dostępnych obecnie na płytkach ceramicznych, blatach oraz na panelach podłogowych lub ściennych. W przyszłym miesiącu przyjrzymy się bliżej ofercie ceramicznych płytek wielkoformatowych, które imitują kamień naturalny lub wytwarzany. Dzisiejszy artykuł pozwoli Ci usystematyzować wiedzę na temat kamieni stosowanych w budownictwie i w wyposażeniu wnętrz. 

Wiedzę podzielimy na rodzaje skał występujących naturalnie na naszej planecie od milionów lat. Skały magmowe powstały na skutek działań magmy wulkanicznej. Osadowe to skały powstałe z nagromadzonych cząstek organicznych na dnach zbiorników wodnych. Za to skały metamorficzne powstały z tych dwóch pierwszych, gdzie na skutek przeobrażenia zmienił się drastycznie skład mineralny, a czasami też chemiczny tych skał. Ale po kolei.

Skały magmowe:

BAZALT

Bazalt to skała wylewowa powstała na skutek krzepnięcia i krystalizacji lawy na powierzchni ziemi. Barwa czarna lub szara. Powierzchnia lekko połyskująca, nieregularna, czasem występują żyły. Widać w niej pęcherzyki, które powstały w wyniku ucieczki gazów ze stygnącej lawy.

Wykorzystywany głównie w budownictwie drogowym. Można spotkać okładziny ścienne z naturalnego bazaltu.

GRANIT

Granit to skała głębinowa. Stygnięcie i krystalizacja magmy odbywała się na dużych głębokościach. Proces zachodził powoli – kryształki minerałów są wykształcone i dobrze widoczne. Nazwa wzięła się z łacińskiego Granum – ziarno. Granit rozpoznamy właśnie przez ziarnistą budowę. Występuje w wielu kolorach: biały, szary, niebieski, różowy, czerwony i żółty.

Wykorzystywany w elementach konstrukcyjnych, płytkach, stopniach i elewacjach budynków. Powszechnie stosowany na blaty bo nie wchodzi w reakcje z kwasami. Skała twarda, odporna na czynniki mechaniczne i chemiczne, ciężka.

Skały osadowe:

WAPIEŃ

Wapień powstaje ze szczątek organicznych znajdujących się na dnie zbiorników wodnych. Luźny osad wapienny ulega procesowi cementacji. Przestrzenie pomiędzy szczątkami organizmów oraz różnych minerałów wypełnione są spoiwem. Nierzadko gołym okiem możemy rozpoznać w jego strukturze szczątki organizmów żywych czy skamienielin. To również charakterystyczna cecha odróżniająca wapień od marmuru, z którym jest mylony. W handlu często polerowane wapienie sprzedawane są jako marmury. Występuje w odcieniach bieli, beżu, żółtego i brązu.

Wykorzystywany we wnętrzach jako materiał na posadzki i okładziny ścienne. Bardziej miękki w porównaniu z granitem lub marmurem. Podatny na zarysowania. Wchodzi w reakcję z kwasami, zatem nie jest zalecany na blaty.

TRAWERTYN

Trawertyn to martwica wapienna. Skała osadowa powstała w wyniku wytrącania węglanu wapnia z wód źródlanych (najczęściej gorących) pod wpływem gwałtownych zmian ciśnienia i temperatury. Typ wapienia o strukturze charakteryzującej się porami i żłobieniami. Często posiada włóknisty lub koncentryczny wygląd. Występuje w odcieniach bieli, beżu, czerwieni i brązu.

Wykorzystywany głównie jako materiał na okładziny pionowe w miejscach suchych. Można stosować w łazienkach po wypełnieniu porów żywicą.

ONYKS

Onyks to minerał, odmiana chalcedonu. Powstaje w pogazowych pustkach w skałach wulkanicznych. Często wytwarzany sztucznie na bazie agatu. Nazwa pochodzi z greckiego Onix i oznacza pazur. Nawiązuje do twardości i ostrych krawędzi tego minerału. Te ostre pęknięcia odróżniają go od marmuru, z którym jest często mylony. Naturalne onyksy należą do rzadkich skał. Występuje w kolorze czarnym, zielonym i białym.

Wykorzystywany jest na okładziny ścienne, obudowy kominków, blaty mebli i blaty w łazienkach. Nie powinien mieć kontaktu z substancjami kwaśnymi, barwnikami i silnymi detergentami. Jest kamieniem jubilerskim. Posiada właściwość przepuszczania światła.

ZLEPIENIEC / KONGLOMERAT

Zlepieniec to lita skała osadowa o różnych barwach, złożona z ziaren żwiru (lub głazów) spojonych lepiszczem. Składa się głównie z obłych okruchów skał. Występuje na nabrzeżach zbiorników wodnych. W handlu często mylona z lastryko lub terazzo, które to są kamieniami sztucznie wytwarzanymi. Ma bardzo dekoracyjny wygląd.

Wykorzystywana na okładziny ścienne, posadzki oraz elementy konstrukcyjne. 

PIASKOWIEC

Piaskowiec powstaje w wyniku zespolenia ziaren piasku powstających z wietrzenia skał. Ma widocznie ziarnistą strukturę, a jego powierzchnia jest chropowata. Występuje w barwach od białej i szarej, poprzez żółtą i jasnobrązową po zieloną, czerwoną, brunatną i czarną. Charakterystyczne dla niego jest warstwowe ułożenie pasm w różnych kolorach z tej samej palety.

Wykorzystywany jest na elewacje, elementy małej architektury, okładziny ścian i kominków oraz posadzki wewnętrzne. Można stosować na blaty po uprzedniej impregnacji (duża nasiąkliwość kamienia). Stosowany powszechnie ze względu na łatwość obróbki, lekkość i niską cenę.

Skały metamorficzne:

MARMUR

Marmur powstaje w wyniku przeobrażenia skał węglanowych, najczęściej wapieni i dolomitów. Proces ten powoduje rekrystalizację pierwotnych ziaren mineralnych węglanów. Powstały kamień marmurowy składa się zazwyczaj ze splecionych mozaik kryształów węglanu. Posiada charakterystyczne wiry i żyły. Żyły występują w różnych kolorach (czerwień, szarość i czerń).  

Warto przyjrzeć się kupowanemu marmurowi, ponieważ często polerowane wapienie mogą być sprzedawane jako marmury, a niekoniecznie nimi są! Jeśli chcemy sami ustalić, czy kamień jest wapieniem czy marmurem ważne jest, aby pamiętać, że marmur jest skałą metamorficzną gdzie skamieliny są przekształcane w kryształy kalcytu, który usuwa wszelkie ślady pierwotnej struktury/życia.

Przełamanie płytki marmurowej (i przyjrzenie się jej przełamowi) ukaże jednolitą strukturę ziarnistą, przypominającą cukier, podczas gdy wapień będzie wykazywać pozostałości pierwotnego osadu/organizmów żywych. 

Wykorzystywany w posadzkach i okładzinach ściennych. Bywa podatny na zarysowania. Wchodzi w reakcję z kwasami, zatem nie jest zalecany na blaty. Materiał rzeźbiarski. Twardszy od wapieni, mniej odporny od granitu.

ŁUPEK

Łupkowatość to cecha niektórych skał, przede wszystkim osadowych i metamorficznych polegająca na zdolności do mechanicznego rozwarstwiania się na cienkie, równoległe płytki. Występuje w odcieniach grafitu i czerni oraz w kolorze zielonym, niebieskim, brązowym, złotym, rudym i purpurowym. Płytki z nich wykonane mogą mieć niezwykle dekoracyjny układ fragmentów o różnym ubarwieniu. Kamień ten ma mocno wyczuwalną strukturę 3D, która posłużyła jako inspiracja do struktur haptycznych jakie posiadają obecnie płytki ceramiczne.

Wykorzystywany jako elewacje, pokrycia dachów, materiał do konstrukcji murów (zamiast cegieł), okładziny ścian i kominków, posadzki, okładziny mebli (fornir kamienny). Łupek jest łatwy w konserwacji i trwały.

Najważniejsze typy skał już znasz. W najbliższym czasie opiszemy bardziej szczegółowo rodzaje kamieni wytwarzanych przez człowieka, które maja obecnie bardzo szerokie zastosowanie w wyposażeniu wnętrz.

Zdjęcia: Schattdecor